Рубрика: Դասվարի էջ

Հոդվածը շատ կարևոր և արժեքավոր տեղեկություն է փոխանցում մեծահասակների և փոքրահասակների հարաբերությունների, շփման եզրերի մասին։ Հոդվածը կարդալիս շատ նմանություններ գտա իմ այսօրվա մանկավարժությանը։ Չպետք է երեխային ճնշել որևէ բան չիմանալու համար, հաճա ստիպել սովորել այն ինչը մենք ենք նախընտրում այդ պահին։ Ինչպես հոդվածում է ասվում, երբ երեխաներին ստիպում ենք իրենց համար անիմաստ խորհրդանիշներ ու ձևակերպումներ սերտել և մեր բացատրություններով փորձում ենք դրանց մեջ իմաստ դնել, ապա երեխաներին միայն ներշնչում ենք կա՛մ բոլոր խորհրդանիշերի անիմաստությունը, կա՛մ իրենց սեփական հիմարությունը, քանի որ նրանք չեն հասկանում այդ իմաստ կոչվածը:

Հոլթը իր հոդված անդրադարձել է նաև խաղերի կարևորությանը, այն խաղերի որոնք չեն ուղղորդվում մեծահասակների կողմից, որոնք հորինում են իրենք երեխաները։ Մեծահասակների կողմից ուղղորդված խաղերը գրավիչ չեն և անհետաքրքիր։ Ինչպես հոդվածում է ասում մանուկների հետ լավագույն խաղերը թեթև ու բնականորեն ծագում են հարմար իրավիճակում: Հազիվ թե լավ խաղեր ստացվեն, եթե դրանք նախապես պլանավորվեն, բայց խաղեր կառաջանան, եթե մենք հաճույքի համար խաղանք երեխաների հետ: Բայց ինչպիսին էլ լինի խաղը, մենք պատրաստ պիտի լինենք անհապաղ ու առանց ափսոսանքի դադարեցնել այն, եթե երեխան դրանից բավականություն չի ստանում:

Հոդվածը

22 մարտի 1963

Նորից հանդիպեցի Դենիին: Մենք քայլում էինք Հարվարդի տեսողական արվեստի Կենտրոնով. նա անսպասելիորեն բարձրացրեց աչքերը և տեսավ լուսինը: Դենին մեր ուշադրությունը հրավիրեց նրա վրա: Որոշ ժամանակ անց, երբ մենք մի քիչ քայլել էինք փողոցով, նա նայեց դեպի վեր և դարձյալ տեսավ լուսինը: Նա, թվում էր, զարմացել էր, որ լուսինը հայտնվել է մի ուրիշ տեղում:

Նա շատ է խոսում: Ես նկատում եմ, որ երբ մենք նրան ինչ-որ բան ենք ասում, նա հաճախ կրկնում է վերջին երկու-երեք բառը ասես պրակտիկայի համար:

Մինչ մենք տուն կհասնեինք, նա երկու լավ խաղ հորինեց: Չգիտեմ,թե ինչից սկսվեց: Բազմոցին մի փոքրիկ, փափուկ բարձ էր դրված: Ինչ-որ պատճառով ես այն նրա վրա նետեցի: Նա ճանկեց բարձն ու ետ նետեց: Դա նրան գրավեց: Ես պատկերացնում եմ, որ օդում սլացող բարձին նայելը, պահը հաշվարկելը, թե երբ պետք է այն որսալ, հրաշալի վարժանք է կոորդինացիայի համար: Դա հեշտ խաղ է, որովհետև բարձը փափուկ է, չի թռչկոտում և այն հեշտ է բռնել: Նա նաև մի մեծ գնդակ ունի, որ սիրում է որսալ` չնայած գնդակի հետ լրիվ ուրիշ է:

Читать далее «Մանկական հաջողությունների երաշխիքը։ Ջոն Հոլթ» →

Հոդվածի վերլուծություն

Ջոն Հոլթը իր «Մանկական անհաջողությունների պատճառները» հոդվածում շոշափում է բազմաթիվ հարցեր, որտեղ խոսվում է կրթության մեջ երեխաների վատ սովորելուն նպաստող կամ պատճառ հանդիսացող շատ գործոններ: Հոդվածից առանձնացրել եմ պնդումներ, որոնց հետ համաձայն եմ՝

Մեզ հենց հարկավոր է ավելի լավ ճանաչել մեր աշակերտներին, և դրան ամենալավը կարելի է հասնել ոչ թե նրանց անձնական գործերի միջոցով, որոնք լրացված են կիսագիտական հոգեբանական ախտորոշումներով, և նրանց հիվանդությունների երկար ցանկով, այլ աշակերտներին տալով մտքի, խոսքի և գործունեության որոշակի ազատություն, որքան թույլատրված է դպրոցում, և հետո ոսումնասիրելով նրանց արարքները:

Читать далее «Մանկական անհաջողությունների պատճառները: Ջոն Հոլթ» →

Կրտսեր դպրոցում շատ կարևոր է ստեղծագործական երևակայության զարգացումը։ Ստեղծագործական երևակայության զարգացման այբուբենն ամբաղջացված է Ջ․Ռոդարիի «Ստեղծագործական երևակայության քերականություն» գրքում։ «Ստեղծագործական երևակայության քերականության» հիմքում դրված է այն կարևոր գաղափարը, որ ստեղծագործական երևակայությամբ օժտված են բոլորը։ Ռոդարիական հնարքները ամբողջական համակարգ են, որոնք զարգացնում են սովորողների ստեղծագործական միտքը: Կրթահամալիրի կրտսեր դպրոցներում իրագործվող «Իմացումի հրճվանք» ծրագրի գործունեության բոլոր ձևերի հիմքում առաջնայինը ստեղծականությունն է, ստեղծագործական երևակայության զարգացումը: Ռոդարիական հնարքները մենք օգտագործում ենք ամբողջ ուսումնական տարվա ընթացքում: Ուսումնական նախագծերը սահմանված և հրապարակված են կրթահամալիրի ուսումնական օրացույցով: Ուսումնական օրացույցի բաղկացուցիչ կետերից մեկը «Իմացումի հրճվանք» ծրագրի կրտսերների «Ամիսիկ» ստուգատեսն է, որն իրականացնում եք յուրաքանչյուր հինգշաբթի։ «Ամսիկ» ստուգատեսային գոծունեությունների հիմքում ընկած է ստեղծականությունն ու երևակայությունը։

Ուսուցման առաջին օրերից կարևորելով սովորողի ազատ, անկաշկանդ արտահայտվելու, հաղորդակցվելու, շփվելու խնդիրը իրականացրեցինք «Ողջույն ես․․․» ուսումնական նախագիծը, որի շրջանակում սովորողը ներկայանում էր, պատմում էր նախասիրությունների, իր ընտանիքի, ընկերների մասին։

Երեխայի համար հեքիաթը խաղի պես լուրջ գործ է.

Դա նրան պետք է կողմնորոշվելու, իրեն ուսումնասիրելու,

իր հնարավորությունները չափելու, գնահատելու համար:

Ջ. Ռոդարի

Читать далее «Ռոդարին ուսումնական գործունեության կազմակերպման կարևոր բաղադրիչ» →

Անգլիայից Ջուդի Մաքքայիլի նամակը շատ լավ է նկարագրում ուսումնառության այս տեսակը. «Ինձ համար, իրոք, դժվար է բացատրել մարդկանց, թե ես ինչպես եմ սովորեցնում երեխաներին: Ինչպես ասում է հեղինակը այս գլխի նյութերի մեծ մասը կարող էր 7-րդ գլխում լինել՝ «Ուսումնառությունն աշխարհում»: Այնտեղ խոսում էի այն երեխաների (և ուրիշների) մասին, որոնք իրենց ուսումնառությունն իրականացնում են դպրոցից դուրս: Այստեղ խոսում եմ առանց ուսուցման ուսումնառության մասին՝ անելով սովորելու, կասկածելով, ինչ-որ բաներ պարզելով, և հաճախ, ուսման ընթացքում, դիմակայելով ուսուցմանը, երբ  մեծահասակները դրական մղումներով փորձում են անվերապահ պնդումներ անել:

Շատ կարևոր է սովորողների հոգեբանությունն հասկանալ, հասկանալ և ընդունել իրենց նախասիրությունները և բացառել ստիպել սովորել այն ինչը նա չի սիրում ու չի ուզում։ Դեռ վաղուց ապացուցված է այն փաստը, որ մարդիկ արագ են ըմբռնում, յուրացնում այն ինչն իրենց հետաքրքում է, ինչն էլ օգնում է խորացնել և հանգեցնում է նորև հետաքրքիր զարգացումների։ Հոդվածը կարդալով համոզվում ենք, որ մարդիկ այն ինչն անում են չսիրելով դա լինում է անարդյունք և մոռացվող, իսկ այն ինչն իրենց ընտրությամբ է և ցանկությամբ՝ մնայուն և կարևոր է։ Ինչպես հոդվածում է ասվում մեզ երեխայի հետաքրքրություններին հարմարեցնելը բարդ աշխատանք է: Նրանք ամեն առավոտ դպրոց գալիս են հետաքրքրված, բայց ավա՜ղ, հազվադեպ հետաքրքրված որոշակի թեմաներով, որոնց մասին մենք ենք պատրաստ խոսելու, կամ նախընտրում ենք, որ նրանք հետաքրքրվեն, և երբ նրանց մի բան իմանալու գայթակղությունը չի համընկնում մեր նպատակին, մենք ճնշում ենք այն: Ժամանակի կորուստ է և արագորեն փոխակերպվում է մտավոր բռնության, երբ փորձում ենք երեխային ուղղորդել դեպի այն թեմաները, որոնք մենք  կարծում ենք, որ ինքը պիտի սովորի: Սովորողների և ուսուցիչների միջև իրական և բաց շփում ստեղծելու համար, ուսուցիչը պետք է խանդավառել, ոգևորել և աջակցել իմանա սովորողին։

Ապրումակցային մանկավարժություն

Հոդվածը ցույց է տալիս իրական մանկավարժ լինելու ճիշտ ճանապարհը։ Ինչպես հոդվածում է մեջբերված, լավ մանկավարժ լինելու համար միայն վկայական ունենալը շատ քիչ է։ Մանկավարժը պետք է լինի մեծ մարդասեր, պետք է սիրի երեխային դա իսկապես շատ կարևոր է։ Մանկավարժի ներկայությունը վախի, անվստահության մթնոլորտ չպետք է ստեղծի։ Հոդվածում սովորողները համեմատվում են ընտանիքի հետ, որտեղ դասավանդողը և սովորողը կիսում են դժվարությունները, անհաջողությունները, ձեռբերումներն ու հիասթափությունները։

Հոդվածը իմ մանկավարժական ձգտումներին շատ մոտ է, ինքս ջանում եմ սովորողների հետ հարաբերությունները կառուցել հոդվածում թվարկված գաղափարներով։  Սովորողի հետ համագործակցելու, աշխատելու, սպասված արդյունք ունենալու համար լավագույն հիմքը սովորող-ուսուցիչ ընկերական հիմքն է։

Ես միշտ իմ սովորողների հետ զրույցներում ասում է, որ ես իրենց ԸՆԿԵՐ ընկեր Լիանան եմ։